Các dạng mụn trên mặt rất nhiều, gồm những mụn viêm, mụn nội tiết, mụn không viêm, mụn thịt, mụn cóc, mụn không nhân,… Cùng chúng tôi tham khảo ngay từng dạng mụn cụ thể thông qua bài viết sau đây nhé!.
1. Mụn là gì? Nguyên nhân gây mụn
Mụn là các nốt nổi cộm trên vùng da trên mặt với nhiều kích thước khác nhau. Đây là biểu hiện da liễu phổ biến rộng rãi ở mọi lứa tuổi, hầu hết phát triển ở vùng mặt. Những dạng mụn trên mặt gồm: mụn đầu đen, đầu trắng, mụn cám, mụn ẩn, mụn mủ, mụn sưng viêm,...
Có nhiều tác nhân dẫn tới các dạng mụn trên da mặt. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến mụn chủ yếu:
- Sự biến đổi nội tiết tố trong thân mình, chẳng hạn là ở thời đoạn tuổi dậy thì, mang thai, tiền mãn kinh,...
- Sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn P. Acnes (Propionibacterium Acnes), Demodex.
- Thói quen ăn thức ăn cay nóng, uống cà phê, ăn nhiều thực phẩm chứa carbohydrate sẽ kích thích xuất hiện các loại mụn trên mặt và cả mụn lưng.
- Chăm sóc da sai cách: vệ sinh da không kỹ, không tẩy da chết hàng tuần, không dùng kem dưỡng ẩm đầy đủ,...
- Thường xuyên trang điểm, lạm dụng mỹ phẩm, sử dụng sản phẩm không chính hãng.
- Phản ứng phụ của một vài loại thuốc chứa corticosteroid, testosterone, lithium,…
2. Phân biệt những dạng mụn trên da mặt không viêm
Dưới đây là những loại mụn trên mặt không viêm phổ biến nhất:
2.1. Mụn đầu đen
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Nhân mụn nổi lên khỏi bề mặt da, dễ gặp trực tiếp với không khí bên ngoài, dẫn đến oxy hoá và từ đó chuyển sang màu đen.
Vị trí mụn: mụn đầu đen được mọc phổ biến ở mũi, trán, cằm và hai bên má.
Nguyên nhân: Mụn đầu đen xuất hiện do dầu thừa, tế bào chết, và bụi bẩn không được vệ sinh đúng cách, tích tụ làm tắc nghẽn lỗ chân lông.
2.2. Mụn đầu trắng
Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết: Mụn đầu trắng thường hình thành dưới dạng những nốt trắng nhỏ dưới/ trên da mặt, kích thước chỉ dao động từ 1 - 2mm.
Vị trí mụn: Mụn đầu trắng chủ yếu hình thành ở vùng mũi, trán, má, cằm,...
Nguyên nhân: Nổi mụn đầu trắng do lỗ chân lông tích tụ nhiều bụi bẩn, tế bào chết và lỗ chân lông không thông thoáng.
2.3. Mụn ẩn
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Mụn ẩn nằm dưới bề mặt da, khiến bề mặt da trở nên sần sùi, thô ráp, không có sức sống và mất thẩm mỹ.
Vị trí mụn: Vị trí phổ biến ở cằm, trán, quai hàm, quanh miệng, hai bên má,...
Nguyên nhân: Chủ yếu do rối loạn nội tiết tố, chế độ sinh hoạt, ăn uống không khoa học, cơ địa lỗ chân lông to, cơ chế giải độc của thân mình không ổn định.
2.4. Mụn cám
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Mụn cám có màu hơi đục, ngả đen hoặc trắng, không chứa mủ và không đau nhức.
Vị trí mụn: Mụn cám có thể xuất hiện ở nhiều vùng da khác nhau trên mặt, chẳng hạn là mũi và cằm.
Nguyên nhân: Mụn cám phổ biến nổi lên trong giai đoạn dậy thì, mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh,... do sự thay đổi nội tiết tố trong thân mình.
3. Phân biệt các loại mụn viêm trên mặt
Sau đây là những loại mụn viêm phổ biến gặp:
3.1. Mụn bọc
Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết: Mụn bọc là mụn có chứa mủ trắng/ vàng và máu, nằm ẩn sâu bên trong da, kết cứng, gây sưng viêm, đau nhức. Kích thước mụn tương đối lớn, có thể mọc riêng lẻ hoặc mọc thành từng cụm.
Vị trí mụn: Bề mặt da phổ biến nhất là ở cằm, mũi, trán và má.
Nguyên nhân: gây ra mụn bọc là do da bị nhiễm trùng, bã nhờn, tế bào chết, bụi bẩn tích tụ, vi khuẩn làm cho nang lông bị kích ứng. Hiện tượng này chủ yếu diễn ra ở những người bị rối loạn hormone, chức năng bài tiết, căng thẳng, stress kéo dài, và chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học.
3.2. Mụn viêm đỏ
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Nhân mụn thường chứa mủ, sưng to. Bên cạnh đó, nhân mụn có thể cứng hoặc mềm tuỳ vào từng trường hợp.
Vị trí mụn: Mụn viêm đỏ có khuynh hướng xuất hiện ở vùng da trên mặt.
Nguyên nhân: gây mụn viêm đỏ là do chế độ ăn uống thiếu khoa học, lười bổ sung chất xơ, thiếu ngủ, âu lo kéo dài,...
3.3. Mụn nang
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Loại mụn này phát triển từ bên trong da, nổi thành dạng nốt sưng đỏ như khối u trên vùng da trên mặt, bên trong chứa đầy dịch mủ dẫn đến cảm giác đau nhức, khó chịu.
Vị trí mụn: Mụn phổ biến nhất là da mặt, hoặc là da cổ, lưng, ngực,...
Nguyên nhân: dẫn đến mụn nang chủ yếu do sợi bã nhờn, vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ làm viêm nang lông. Bên cạnh đó, rối loạn hormone, lợi dụng mỹ phẩm, di truyền, căng thẳng thường xuyên,...
3.4. Mụn nhọt
Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết: Mụn nhọt là biểu hiện nhiễm trùng da thường gặp, hình thành dưới dạng nốt mụn sưng, nổi mẩn đỏ, kích thước tăng dần theo thời gian.
Vị trí mụn: Mụn nhọt có thể mọc ở mọi vùng da trên cơ thể. Trong đó, mụn ở má, mặt, nách, cổ, đùi mông là thường gặp nhất.
Nguyên nhân: Hầu hết là do bít tắc lỗ chân lông, dày sừng nang lông, viêm nang lông,...
3.5. Mụn đinh râu
Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết: Mụn đinh râu là loại mụn nghiêm trọng nhất trong những loại mụn trên mặt, có ngòi mủ, thường gây ra sưng đỏ, đau nhức ở gốc sợi râu khi mới xuất hiện.
Vị trí mụn: Mụn đinh râu chủ yếu hình thành ở vùng da quanh môi, mũi,...
Nguyên nhân: Do da bị nhiễm trùng khi nặn mụn không đúng cách, cạo râu làm xước da, mắc bệnh tiểu đường.
4. Các loại mụn khác trên mặt
4.1. Mụn thịt
Đặc điểm, dấu hiệu nhận biết: Mụn thịt là những khối u lành tính nổi lên trên bề mặt da. Mụn thường nhỏ li ti với kích thước dao động khoảng 1 - 3mm, có thể mọc thành từng cụm hoặc riêng lẻ.
Vị trí mụn: Thường gặp nhất là mắt, má, cổ, nách, trán, bụng, ngực,...
Nguyên nhân: Hầu hết do rối loạn sắc tố, tuyến mồ hôi, chế độ ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh,...
4.2. Mụn cóc
Đặc điểm, dấu hiệu phát hiện: Mụn cóc hay mụn hạt cơm là u nhỏ phát triển trên da, có thể diễn ra ở cả nam và nữ. Mụn dễ lan rộng qua các vùng da khác nếu nặn, cậy sai cách.
Vị trí mụn: Vị trí thường hình thành mụn cóc là trên mặt, móng tay, bàn tay, lòng bàn chân, móng chân, mắt cá chân,…
Nguyên nhân: Mụn cóc có thể hình thành do sự tấn công của virus HPV, da mặt có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với quần áo, giày dép, khăn mặt của người bị loại mụn này.
5. Cách điều trị các loại mụn trên mặt hiệu quả
5.1. Sử dụng thuốc uống được chuyên gia da liễu kê đơn
Tuỳ vào biểu hiện mụn gặp phải, bác sĩ chuyên khoa da liễu có thể khuyên dùng giảm thiểu bằng một số loại thuốc kê đơn như:
Thuốc kháng sinh đường uống: Tetracycline, minocycline và doxycycline là các loại được dùng phổ biến trong xử lý mụn trứng cá. Tác dụng chính của thuốc là kháng khuẩn, giảm viêm trên da.
Isotretinoin: Đây là một loại retinoid đường uống, có khả năng làm thu nhỏ kích thước tuyến dầu và hạn chế những loại mụn trên mặt nổi lên.
Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai có chứa estrogen và progestin (Ortho Tri-Cyclen, Yaz,...), giúp ức chế chế nồng độ hormone testosterone trong thân thể, kiểm soát
5.2. Điều trị các loại mụn trên mặt bằng thuốc, sản phẩm bôi
Axit Azelaic: Có tác dụng làm giảm sưng tấy và tiêu diệt vi khuẩn dẫn đến hại trên da, ức chế mụn mới nổi lên.
Benzoyl peroxide: Thường có dạng gel, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây ra mụn, ngăn biểu hiện kháng thuốc của vi khuẩn, tiêu sừng, loại bỏ bã nhờn, thông thoáng lỗ chân lông, gom cồi mụn, giảm sưng viêm.
Axit salicylic (BHA): Thẩm thấu, kiểm soát dầu thừa trên da, giảm bụi bẩn, vi khuẩn, làm thu nhỏ lỗ chân lông và ngăn chặn những loại mụn trên mặt.
Retinoids: Đẩy mụn (Purging) lên trên bề mặt da, làm sạch mụn ẩn sâu trong da mặt, loại bỏ tế bào chết, bã nhờn, giảm thâm sau mụn. Đồng thời, tái cấu trúc da nhờ kích thích tổng hợp elastin, collagen,...
Thuốc kháng sinh dạng bôi: Một vài loại thuốc kháng sinh như clindamycin, erythromycin có thể được sử dụng để bôi ngoài da giúp cứu chữa vi khuẩn gây mụn.
Dapsone: Gel bôi ngoài da, có tính kháng khuẩn, được sử dụng rộng trong cứu chữa mụn trứng cá viêm.
5.3. Cứu chữa những loại mụn trên mặt bằng cách công nghệ mới
Laser: Ánh sáng laser sẽ tác dụng sâu vào bên trong da, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, từ đó làm giảm sưng viêm, ngăn ngừa mụn tái lại và để lại sẹo.
Xem thêm: Chỉ dẫn cụ thể phương pháp chăm sóc da sau laser CO2
Peel da hóa học: peel da là cách dùng những hoạt chất hoá học để tác động lên da, giúp làm sạch lỗ chân lông, loại bỏ dầu thừa, tế bào chết, bụi bẩn.
Xem thêm: Bí quyết chăm sóc da sau peel đạt kết quả cao và an toàn
Liệu pháp ánh sáng: Phương pháp này dùng nguồn năng lượng ánh sáng để tác động sâu vào bên trong cấu trúc da, tiêu diệt toàn bộ vi khuẩn gây mụn.
6. Cách chăm sóc da giúp hồi phục và ức chế những loại mụn trên mặt mặt
- Duy trì lối sống lành mạnh: Dừng ăn thực phẩm cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn, nhiều đường, sữa động vật và các thực phẩm tương tự
- Chú trọng bước làm sạch da: Bạn nên làm sạch da đều đặn 1 - 2 lần/ ngày vào buổi sáng và buổi tối. Làm sạch da bằng nước tẩy trang, sữa rửa mặt dịu nhẹ để loại bỏ dầu thừa, lớp trang điểm, bụi bẩn, giúp lỗ chân lông luôn thông thoáng không bị bít tắc.
- Chăm sóc da đúng cách: Bạn nên chăm sóc da cách theo các bước skincare khoa học mỗi ngày.
- Dùng sản phẩm chăm sóc da phù hợp: Với da mụn, bạn nên dùng sản phẩm skincare lành tính, chứa benzoyl peroxide, salicylic acid, trên bao bì sản phẩm có dòng chữ “oil-free", “non-comedogenic" để tránh kích ứng.
- Dùng kem chống nắng: Kem chống nắng là bước chăm sóc da không nên bỏ qua, giúp bảo vệ da toàn diện trước tác động của ánh nắng từ mặt trời.
Bài viết trên đã gửi đến đầy đủ về những loại mụn trên mặt, yếu tố, đặc điểm phát hiện và liệu pháp giảm thiểu hiệu quả tốt. Hy vọng với những chia sẻ này, bạn đã có thêm nhiều lời khuyên có ích để chủ động chăm sóc, phục hồi làn da trẻ khoẻ từ sâu bên trong.
Tham khảo bài viết tại:
https://o2skin.vn/phan-loai-mun-209/